Burze moja pasja

 

  Każda burza swój początek bierze od niewielkiego obłoczku, rozrasta się i z niewinnej chmurki zamienia się w niebezpieczne zjawisko. W zależności od warunków, burze mogą rozwijać się w różny sposób. Co za tym idzie różne typy burz mogą wytworzyć różne zjawiska. Przejdźmy do omówienia ich.

   Stosunkowo najmniej groźnymi są pojedyncze komórki burzowe. Zwykle rozwijają się w środowisku słabej kinematyki. Pojedyncze komórki burzowe żyją zwykle krótko, przez co nie doprowadzają do powstania gwałtownych zjawisk. Mogą jednak one też występować w formie burz pulsacyjnych, czyli burz w których przez krótki czas (ok. kilkunastu minut, czasem nieco dłużej) występuje silny prąd wstępujący. Podczas trwania prądu wstępującego lub tuż po nim mogą wystapić gwałtowne zjawiska, takie jak bardzo silny opad deszczu, opad gradu oraz silny wiatr. Typowe dla burz pulsacyjnych jest wystąpienie zjawiska microburst, czyli silnego prądu zstępującego (prędkość opadającego powietrza może wynieść nawet 200km/h), który generuje niszczące porywy wiatru. Bardzo często ludzie mylą microburst lub downburst z tornadem. Szkody wywołane przez te zjawiska jednak znacznie się od siebie różnią. Po tornadzie połamane drzewa układają się w różnych kierunkach, pnie drzew często są powykręcane, a w trakcie przechodzenia zjawiska można wyraźnie zauważyć zmianę kierunku wiatru. Podczas zjawiska microburst połamane drzewa układają się promieniście od miejsca zejścia prądu zstępującego, a w trakcie przechodzenia wiatr wieje w jednym kierunku lub zauważalne jest wianie wiatru z góry.

   Najgroźniejszym typem burzy jest superkomórka burzowa. Jest to dobrze zorganizowana struktura burzowa, która może istnieć przez wiele godzin i przejść w tym czasie kilkaset kilometrów. Przez cały cykl życia superkomórki burzowej możliwe jest występowanie w jej zasięgu bardzo niebezpiecznych zjawisk. Sercem burzy jest wirujący prąd wstępujący - mezocyklon. Rotacja w obrębie prądu wstępującego powoduje, że superkomórka może wypiętrzyć się wyżej i gwałtowniej, niż zwykła komórka burzowa. Burzę superkomórkową należy traktować tak, jak bardzo mały układ niskiego ciśnienia. Jego wielkość nie przekracza 40-60 km, a centrum niżu jest zlokalizowane w mezocyklonie. Superkomórka burzowa jest typem burzy, który odpowiada za większość silnych tornad. Superkomórki możemy rozpoznawać poprzez obserwacje jak i śledzenie na radarze. Burza taka charakteryzuje się długotrwałym wystąpieniem overshooting top - wypiętrzena kolumna chmur ponad kowadłem burzowym. Czasami można też zaobserwować skręconą strukturę chmury. Na skanach radarowych z dolnych poziomów możemy zaobserwować charakterystyczną formację w kształcie haka, tzw. hook echo. Niestety na udostępnianym w Polsce produkcie radarowym CMAX nie da się tej formacji zaobserwować. Możemy rozpoznać superkomórkę po długotrwałym występowaniu mocnego, spójnego rdzenia oraz po odmiennej trajektorii względem innych burz. Mezocyklon sprawia, że superkomórka skręca zgodnie z kierunkiem obrotu formacji. Zwykle odchylenie od trajektori wynosi 20-30 stopni w prawo lub w lewo. Zdażało się jednak w skrajnych przypadkach, że burza poruszała się niemal do tyłu. W zależności od warunków powstają rózne odmiany superkomórek. 

   Najczęściej występuje odmiana klasyczna. Burze tego rodzaju posiadają mezocyklon w tylnej części. Jego obecność można łatwo stwierdzić po obecności chmury stropowej. Jest to obniżona, często poszarpana część chmury, która może wirować. w sprzyjających warunkach z chmury stropowej rozwijają się tornada. Superkomórki klasyczne odpowiadają za najsilniejsze z tornad. W przedniej części chmury oddziaływuje prąd zstępujący. Występują silne opady deszczu oraz silny wiatr. Może pojawić się downburst - większy odpowiednik microburstu o raz opady dużego gradu. Często na czele superkomórki klasycznej występuje chmura shelfowa, czyli poziomy wał chmur. Sam wygląd tej chmury naturalnie ostrzega przed nadchodzącym zagrożeniem.

   Kolejnym gatunkiem superkomórki jest superkomórka niskoopadowa. Powstaje ona przy ograniczonej wilgotności powietrza. Podstawa tej superkomórki ma charakterystyczny wygląd przypominający spodek. Burza ta przynosi niewielkie lub umiarkowane opady deszczu, którym może towarzyszyć opad bardzo dużego gradu. Burze tego typu rzadko tworzą trąby powietrzne.

   W przypadku dużej wodności atmosfery może wytworzyć się superkomórka wysokoopadowa. Jak nazwa wskazuje, głównym zagrożeniem podczas przechodzenia tej burzy są bardzo silne opady deszczu, które mogą doprowadzić do powodzi błyskawicznej, dodatkowym zagrożeniem są silne porywy wiatru. W tej superkomórce mezocyklon nie jest łatwo dostrzegalny, bo zwykle znaduje się on w przedniej części chmury tuż przed strefą opadową. Ten rodzaj superkomórki może wytworzyć raczej niezbyt silne tornada, ale mogą być one groźne, powieważ mogą pojawić się w środku strefy opadowej, przez co nie są one z daleka widoczne.

   Minisuperkomórka - jak nazwa wskazuje, jest to mała superkomórka, do jej powstania nie potrzeba tak dużej energii jak do powstania innych typów, dlatego może ona się wytworzyć już wiosną lub jesienią. Burze tego typu mogą wykazywać cechy wyżej wymienionych superkomórek. Mikrosuperkomórki są stosunkowo mniej groźne od pozostałych, ale również mogą wytworzyć tornado.

   Najczęściej burze nie występują pojedynczo, ale jako burze wielokomórkowe. Bardzo często obserwując burzę może nam się wydawać, że to jednolita formacja, ale tak naprawdę jest to ciąg komórek w różnym stadium rozwoju. Zjawiska w burzy wielokomórkowej mogą być silniejsze niż w zwykłych burzach jednokomórkowych. W zależności od warunków formacja wielokomórkowa może być słabo zorganizowana i nie powodować groźnych zjawisk. Przy koezystnych warunkach burza wielokomórkowa może ewoluować.

   Linia szkwału - jednolita linia złożona z burz, która może ciągnąć się nawet przez setki kilometrów. Formuje się zwykle przed frontem chłodnym, w środowisku silnej kinematyki. Burza taka charakteryzuje się występowaniem frontu szkwałowego, w którym wieje silny wiatr. Bardzo często na czele linii szkwału znajduje się chmura szelfowa. Linia szkwału przechodzi zazwyczaj szybko, dając niszczący wiatr oraz silne, ale krótkie opady deszczu lub gradu. Do powstania linii szkwału nie potrzeba dużej chwiejności atmosfery, dlatego ten typ burz może pojawić się również zimą.

   Bow echo - szczególny rodzaj linii szkwału, która jest wygięta na kształt łuku, co dobrze widać na skanach radarowych. Obecność łuku iformuje nas o bardzo silnym prądzie zstępującym. Bow echo występuje zazwyczaj jako część większej burzy. Najsilniejszy wiatr wieje wenwątrz łuku, natomiast w skręconej części formacji (zwykle północna część) może wytworzyć się tornado. Bow echo może przejść do kolejnego stadium, comma echo, czyli lini szkwału w kształcie przecinka.

   Mezoscale Convective System (MCS) - mezoskalowy układ konwekcyjny jest to rozległa burza wielokomórkowa. Tworzy się ona zwykle w wyniku połączenia kilku, kilkunastu komórek burzowych. MCS trwa przez kilka godzin albo dłużej. Może występować jako jednolita, owalna struktura, lub formie liniowej. MCS może posiadać wbudowaną linię szkwału, bow echo lub superkomórkę burzową. Taki układ przedewszystkim niesie zagrożenie dużymi opadami deszczu. Jeśli posiada którąś z wymienionych wcześniej struktur może grozić silnym wiatrem, gradem lub bardzo rzadko tornadem.

   Mezoscale Convective Complex (MCC) - rozległy wielokomórkowy układ burzowy (MCS). Zwykle występuje w zaokrąglonym lub owalnym kształcie. Burza taka rozwija się z izolowanych komórek burzowych tworzących się popołudniem i wieczorem. Szczyt aktywności MCC przypada na noc. Głównym zagrożeniem są nawalne opady deszczu, które mogą doprowadzić do powodzi. Aby burza zostałą sklasyfikowana jako MCC musi spęłnić następijące warunki: temperatura wierzchołków burzy musi być równa lub niższa od -32°C na obszarze conajmniej 100 000 km^2 oraz równa lub niższa -52°C na obszarze conajmniej 50 000 km^2. Czas trwania układu musi wynosić conajmniej 6 godzin, a akscentryczność conajmniej 70% zarówno większej jak i mniejszej osi układu. Ze względu na swoje rozmiary MCC praktycznie nie występują w Europie. Można natomiast obserwować je w Stanach Zjednoczonych.

   Derecho (czyt. dereczo) to rozległa burza wielokomórkowa, zwykle w postacji MCS z wbudowaną linią szkwału lub bow echo. Głównym zagrożeniem są bardzo silne porywy wiatru szkwałowego. Żeby burza została zaklasyfikowana jako derecho musi spełniać następujące kryteria: ścieżka zniszczeń po burzy ma długość co najmniej 460 km, wiatr w porywach podczas burzy osiąga co najmniej 26 m/s (94 km/h), w co najmniej 3 miejscach na ścieżce zniszczeń, oddalonych od siebie o co najmniej 74 km wiatr osiąga w porywach co najmniej 33 m/s (118 km/h) bądź powoduje zniszczenia wiatrowe szacowane na co najmniej stopień F1 w skali Fujity, przerwa czasowa między chronologicznie uporządkowanymi raportami o wietrze na ścieżce derecho nie może przekraczać 3 godzin. Derecho jest jednym z najsilniejszych typów burzy który występuje w Europie, również na terenie naszego kraju. Ostatnie najsilniejsze derecho w Polsce przeszło 23.07.2009r. Ścieżka szkód poczynionych przez burzę miała długość 600km, ciagnęła się od Czech i Saksoni przez Dolny Śląsk, Wielkopolskę, Ziemię Łódzką i Mazowsze. Burza wyrządziła wiele szkód, śmierć na terenie naszego kraju poniosło 10 osób. W legnicy zanotowano poryw 130 km/h, a w okolicach Borku Wielkopolskiego wyceniono siłę wiatru na F2 w skali Fujity.

 



Dodaj komentarz






Dodaj

© 2013-2024 PRV.pl
Strona została stworzona kreatorem stron w serwisie PRV.pl